Płaskostopie to wada polegająca na obniżeniu się łuków wysklepiających stopę. W rezultacie przyjmuje ona nieprawidłową pozycję – przylega do podłoża całą swoją powierzchnią. Zlekceważenie schorzenia może prowadzić do wielu dolegliwości, takich jak problemy
z poruszaniem się, czy utrzymaniem właściwej postawy ciała. Co robić, aby nie dopuścić do pogłębienia się deformacji i zapobiec skutkom ubocznym?
Płaskostopie, czyli co?
Prawidłowo ukształtowana stopa nie dotyka podłoża w całości, a opiera się o nie trzema punktami. Dzięki odpowiedniej pracy mięśni i wiązadeł, jej kości przyjmują postać łuku, co zapewnia utrzymanie prawidłowej elastyczności podczas chodu. Płaskostopie natomiast ma miejsce wtedy, gdy sklepienia stopy się obniżają powodując, że staje się płaska.
Płaskostopie nazywane również “platfusem” lub “płaską stopą” może przebiegać w dwojaki sposób. Płaskostopie podłużne u dzieci i młodzieży jest wadą występującą najczęściej. Polega na widocznym zapadnięciu łuku podłużnego widzianego od przyśrodkowej strony stopy – cała stopa styka się z podłożem. Płaskostopie poprzeczne można zaobserwować wtedy, gdy łuk poprzeczny stopy ulega spłaszczeniu, a punkt podparcia jest przeniesiony z pierwszej kości śródstopia na kość drugą i trzecią. W efekcie dochodzi do rozejścia się kości śródstopia, a przednia część stopy staje się szersza.
Przyczyny i objawy płaskostopia u dzieci
Płaskostopie u dzieci to cecha wrodzona, związana głównie ze słabymi więzadłami oraz pokryciem stóp tkanką tłuszczową. Aby mięśnie stóp i goleni rozwijały się prawidłowo, a śródstopie układało się poprawnie, ważne jest dbanie o właściwą kondycję ruchową dziecka oraz prawidłowy dobór obuwia, które to powinno być wykonane ze skóry lub innego oddychającego materiału. Wada z reguły ustępuje samoistnie – między trzecim, a czwartym rokiem życia dziecka. W tym czasie stopa powinna formować się z widocznym wysklepieniem. Aby sprawdzić, czy stopa wykształciła się prawidłowo można wykonać prosty test, polegający na odbiciu mokrej stopy dziecka na suchej powierzchni lub poprosić malucha o stanie na palcach. Możemy wówczas zaobserwować, czy stopa w całości dotyka podłogi, czy widoczny jest łuk podłużny.
Jak leczyć płaskostopie
Każdorazowo pierwszym etapem leczenia powinna być wizyta u ortopedy. Ten po wykonaniu odpowiednich badań stóp i postawy ciała, postawi odpowiednią diagnozę oraz zaplanuje cały proces leczenia. Warto pamiętać, że im wcześniej uda się zidentyfikować problem, tym szybciej można rozpocząć z nim walkę.
Leczenie schorzenia uzależnione jest od stopnia zaawansowania wady. U najmłodszych najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze, które polega na wzmocnieniu mięśni stóp odpowiadających za wysklepienie stopy poprzez odpowiednie ćwiczenia. U starszych dzieci, skarżących się na bóle stóp, u których leczenie zachowawcze nie przyniosło korzystnych rezultatów, można zastosować leczenie zabiegowe, polegające na usztywnieniu kości piętowej i skokowej w prawidłowym ułożeniu.
Wkładki ortopedyczne na płaskostopie
Wkładki ortopedyczne dobiera się i wykonuje zawsze na potrzeby konkretnej osoby. Nie należy więc korzystać z nich z tzw. “drugiej ręki”, gdyż może to jeszcze bardziej pogłębić wadę lub przyczynić się do powstania innych schorzeń stóp.
Aby ocenić, czy konieczne jest korzystanie z wkładek ortopedycznych, ortopeda wykonuje między innymi badanie podoskopowe, które umożliwia ocenę kształtu, wysklepienia stopy oraz prawidłowości ustawienia stawów skokowych. Można je wykonać między innymi w pracowni protetyczno-ortopedycznej „Orto-Pes” na ulicy Grabiszyńskiej 241H we Wrocławiu.
W przypadku stwierdzenia wady stóp, w tym płaskostopia, ortopeda może zalecić korzystanie ze specjalistycznych, indywidualnie wykonanych wkładek. Odpowiednio dobrana wkładka, dopasowana zarówno do wieku, jak i rodzaju wady, rozkłada ciężar ciała dziecka na poszczególne miejsca na stopie korygując podpierające je układy – kostny oraz mięśniowo-więzadłowy.
Należy pamiętać, że w okresie, kiedy kości się jeszcze kształtują, istnieje możliwość określonej korekcji, co może zapobiec rozwojowi takich problemów jak płaskostopie, koślawość kolan, czy kifoza piersiowa.
Powyższy tekst stanowi jedynie fragment obszerniejszego artykułu. Pełna wersja publikacji dot. problemu płaskostopia u dzieci znajduje się na blogu pracowni protetyczno-ortopedycznej Orto-Pes – www.ortopes.pl
