Żylaki kończyn dolnych (przewlekła niewydolność żylna) stanowią nie tylko problem kosmetyczny, ale i zdrowotny, a ich leczenie wymaga ścisłej współpracy z lekarzem i stosowania się do jego zaleceń. Czym są? Ogólnie rzecz biorąc, żylaki są rozszerzonymi żyłami, które uniemożliwiają prawidłowe krążenie krwi i powodują wybrzuszenia. Mogą doprowadzić do ograniczenia jakości życia i sprawności. Można jednak skutecznie zapobiegać rozwojowi oraz następstwom tego problemu.
Przyczyny powstawania żylaków
Żylaki kończyn dolnych należą do najbardziej rozpowszechnionych chorób wśród dorosłych. Ocenia się, że żylakami kończyn dolnych jest dotkniętych 20-50% dorosłej populacji. Częściej chorują kobiety.
Przyczyny powstawania żylaków kończyn dolnych nie zostały do końca wyjaśnione. Przyjmuje się, że powstawanie żylaków jest wieloczynnikowe a najważniejszą rolę w ich powstawaniu i powiększaniu się odgrywa niewydolność zastawek żylnych oraz wrodzone lub nabyte osłabienie ściany żył. Powstawaniu i powiększaniu się żylaków sprzyja długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej, przebyta zakrzepica żył powierzchownych lub głębokich, liczne ciąże, podeszły wiek, zaparcia, uporczywy kaszel, otyłość.
Aby wiedzieć, jakie działania podejmować, by zapobiegać powstawaniu żylaków kończyn dolnych, konieczna jest wiedza na temat przyczyn przewlekłej niewydolności żylnej. Przewlekła niewydolność żylna spowodowana jest zastojem żylnym. Dzieje się tak z powodu wstecznego przepływu krwi w żyłach (refluks) lub niedrożności żył. Przyczyną tego, że krew cofa się są niewydolne zastawki, które w fizjologicznych warunkach zapobiegają cofaniu się krwi w naczyniach żylnych.
U człowieka występują dwa układy żylne kończyn dolnych – powierzchowny i głęboki. Obydwa układy są ściśle połączone poprzez żyły przeszywające (perforatory) oraz przez duże żyły powierzchowne: żyłę odpiszczelową i odstrzałkową, które uchodzą do układu głębokiego. Za przewlekłą niewydolność żylną odpowiada głównie niewydolność układu powierzchownego. Dolegliwości te mogą się nasilać na skutek zakrzepicy żył głębokich czy niewydolność żył przeszywających. Przyczyna powstawania żylaków jest więc złożona.
Zwiększenie ciśnienia w żyłach prowadzi do powstania objawów przewlekłej niewydolności żylnej:
– teleangiektazji (pajączków na nogach),
– żylaków,
– obrzęków nóg,
– przebarwień skóry,
– owrzodzeń żylnych podudzi,
– ucieplenia kończyny,
– widocznych pod skórą rozszerzeń żył powierzchownych.
Jak skutecznie zapobiegać żylakom?
– podstawowym sposobem zapobiegania zastojowi żylnemu jest unikanie długiego stania oraz ruch. Pracujące mięśnie kończyn dolnych wywierają ciśnienie na żyły powierzchowne i wypychają z nich krew. Jest to tak zwana pompa mięśniowa.
– zalecane są spacery, a przeciwwskazane długotrwałe stanie oraz siedzenie z opuszczonymi kończynami.
– powinno się siedzieć z kończynami uniesionymi powyżej poziomu serca. Elewacja kończyny, czyli jej unoszenie, polepsza odpływ krwi i może zmniejszać obrzęki.
– zaleca się regularne uprawianie sportu, adekwatnie do wieku i stanu zdrowia – bezpieczna jest jazda na rowerze i basen.
– nie jest wskazane tzw. zakładanie nogi na nogę, w takim ułożeniu dochodzi do zmniejszenia w naczyniach żylnych i ich ucisku.
– nie zaleca się gorących kąpieli, zwłaszcza długotrwałych. Osoby ze skłonnością do żylaków nie powinny korzystać z sauny.
– objawy przewlekłej niewydolności żylnej może nasilać nadwaga i otyłość, dlatego zaleca się utrzymywanie właściwej masy ciała.
– przeciwwskazane jest noszenie uciskającej odzieży oraz butów na wysokim obcasie (but powinien być wygodny, a obcas nie wyższy niż 5 cm).
– uporczywe zaparcia mogą przyczyniać się do powstawania żylaków kończyn dolnych, dlatego też zaleca się stosowanie aktywności fizycznej, która usprawnia pracę jelit, a także diety bogatej w błonnik.
Domowe sposoby na żylaki kończyn dolnych
Żyły – stan normalny i zaburzony
Najprostszym sposobem na zmniejszenie ryzyka wystąpienia żylaków jest wspomniana elewacja kończyny, czyli uniesienie jej powyżej poziomu serca. Ułożenia takiego można dokonać przy pomocy poduszki, którą należy umieścić np pod łydkami. Wystarczy unieść nogi na wysokość około 20–30 centymetrów. Odpoczynek z uniesionymi nogami powinien trwać przynajmniej kilkanaście minut. Ten prosty zabieg warto powtarzać, szczególnie, gdy w ciągu dnia większość zadań wykonujemy w pozycji stojącej lub siedzącej.
Towarzyszący powstawaniu żylaków obrzęk, uczucie ciężkich nóg, mrowienie, można zmniejszyć stosując delikatny masaż podudzi. Masaż należy prowadzić w kierunku stóp. Do masażu warto wykorzystać preparat, który wzmocni naczynia, przyniesie ulgę. Najczęściej stosuje się maści z wyciągiem z kasztanowca, można aplikować maści z heparyną (obie dostępne bez recepty).
Jednym z najważniejszych elementów przeciwdziałania żylakom jest kompresjoterapia, czyli leczenie delikatnym uciskiem. Kompresjoterapia ma na celu uciśnięcie żył powierzchownych tak, by opróżniły się z krwi i nie poszerzały się. Działanie takie zapobiega również powstawaniu zakrzepicy żylnej. W tym celu, w sprzedaży są specjalne rajstopy przeciwżylakowe. Rajstopy takie można nosić zarówno profilaktycznie by zapobiec dalszemu rozwojowi żylaków, jak również zaleca się ich noszenie po zabiegu usunięcia żylaków.
Stosowanie wyrobu uciskowego, np. bandaża, pończoch lub rajstop uciskowych zmniejsza również uciążliwe objawy – obrzęk kończyny czy uczucie ciężkości nóg, które pojawia się zazwyczaj wieczorem. Bardzo ważne jest, aby pończochy czy rajstopy uciskowe były zrobione na miarę po uprzednim wymierzeniu kończyny. Gotowe wyroby są gorszej jakości i mogą nie być przystosowane do kończyny danego pacjenta. Lekarz dobiera stopień ucisku zależny od ciężkości objawów i niewydolności żylnej. Do sklepu medycznego w celu pomiaru kończyn najlepiej udać się rano, kiedy kończyna nie jest jeszcze obrzęknięta.
Wyrób uciskowy może być z początku trudny do stosowania – pończochy lub rajstopy są dość grube, co jest problemem w ciepłe dni. Czasem trudno je założyć, zwłaszcza osobom starszym lub otyłym potrzebna jest pomoc. Bardzo ważne jest, by chory mimo wszystko z nich nie rezygnował i stosował się do zaleceń lekarza, ponieważ przy regularnym stosowaniu nie tylko zapobiegają dalszemu rozwojowi choroby, ale także zmniejszają odczuwane dolegliwości.
Jaki jest najbardziej skuteczny sposób na żylaki?
Jednym z najważniejszych sposobów na to by zapobiegać żylakom jest wzmacnianie ścian naczyń krwionośnych. Bardzo ważne jest także stosowanie preparatów o działaniu przeciwzapalnym i poprawiającym krążenie. Leki na żylaki kończyn dolnych nie powodują, że zmiany na nogach, które już powstały cofną się. Preparaty te mogą skutecznie przeciwdziałać powstawaniu kolejnych żylaków.
Do najczęściej stosowanych leków w przewlekłej niewydolności żylnej należą preparaty zawierające zmikronizowaną diosminę (czyli o małej, lepiej dostępnej cząsteczce). Istnieją również preparaty zawierające okserutynę oraz preparaty złożone, zawierające hesperydynę, witaminę C i wyciągi ziołowe mające podobne działanie jak diosmina, czyli uszczelniające ścianę naczyń. Leki te (tzw. leki flebotropowe) zmniejszają przepuszczalność ściany naczyń oraz zwiększają jej napięcie. Poprawia to powrót krwi żylnej, zmniejszając zastój żylny. Dodatkowo mogą działać przeciwzapalnie oraz redukować nadmierną lepkość krwi.
Diosmina zmniejsza przepuszczalność i zwiększa napięcia ścian naczyń krwionośnych. Lek ten wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Dodatkowo diosmina łagodzi takie objawy jak ból nóg, uczucie ciężkości nóg, skurcze łydek czy obrzęki.
Diosmina poprawia komfort życia i łagodzi dokuczliwe objawy, które towarzyszą żylakom. Optymalne dawkowanie diosminy to 1000 mg na dobę.
Najskuteczniejszą pewną metodą leczenia jest leczenie operacyjne. Do tej pory najczęściej wykonywanym zabiegiem była operacja tradycyjna przy użyciu narzędzi chirurgicznych tzw. stripping, czyli usunięcie całej żyły wraz z żylakami z nacięć w pachwinie i powyżej stopy. Obecnie wykorzystuje się zdobycze najnowocześniejszej medycyny i stosuje zabieg przy użyciu lasera.
Naturalne zabiegi wspomagające leczenie żylaków?
Czosnek
Jest to jeden z najskuteczniejszych sposobów na walkę z żylakami. Dzięki swoim niezwykłym właściwościom, pomaga zmniejszyć zapalenie żył i poprawia krążenie. Eksperci zalecają spożywanie czosnku w codziennej diecie lub stosowanie w postaci kremu, wykonanego ze zmielonych ząbków czosnku i odrobiny alkoholu. Krem należy przykładać cztery razy w tygodniu na obszarach dotkniętych chorobą.
Aloes
Właściwości aloesu są niezwykle szerokie, skutecznie pomagają leczyć zarówno żylaki, jak i inne choroby różnego rodzaju. W naszym, konkretnym przypadku, zaleca się stosowanie go jako kompresu na obszarach zmienionych chorobowo. Najlepiej zastosować go w nocy, przed pójściem spać i pozostawić aż do rana. Należy pamiętać, by stosować gorący aloes, gdyż wtedy roślina działa najlepiej.
Ocet jabłkowy
Produkt ten, jest również niezastąpionym narzędziem w walce z żylakami. Łatwy w zastosowaniu. Wszystko, co musisz zrobić, to nasączyć octem jabłkowym czystą ściereczkę lub ręcznik, a następnie umieścić ją na swoim żylaku. Tkaninę należy pozostawić na kilka minut. Można także za jej pomocą rozmasować owo miejsce, np. przenosząc ją delikatnie z dołu do góry. Jedna ważna rzecz, o której należy pamiętać, to by nie ugniatać i nie wywierać żadnego nacisku na chore miejsce.
Ocet, marchew i krem z aloesu
Innym, bardzo skutecznym rozwiązaniem jest przygotowanie kremu z aloesu, octu (najlepiej jabłkowego) i marchwi. Jak już wcześniej wspomniano, dwie pierwsze opcje mogą być zastosowane w różny sposób. Aby zrobić krem, umieść wszystkie składniki w malakserze. Jeśli nie posiadasz malaksera, możesz użyć również miksera. Miksuj wszystkie składniki aż utworzą dość gęstą pastę. Zaaplikuj krem na miejsce występowania żylaków i pozostaw na 30 minut. Po upływie wyznaczonego czasu, spłucz zimną wodą.
Kąpiele wodne
Jest to bardzo prosty sposób, który może być stosowany codziennie. Działa niemal jak terapia dla stóp, gdyż potem są one wypoczęte, zrelaksowane i świeże. Jeśli natomiast wydają ci się spuchnięte, taka kąpiel może sprawić, że obrzęk zniknie. Cała procedura wygląda następująco: zanurzamy nogi w wannie wypełnionej wodą z dodatkiem soli morskiej i jednej szklanki octu jabłkowego. Moczymy nogi przez 20 minut, od czasu do czasu lekko je masując.
Maść z zielonej glinki
Środek ten należy przygotować mieszając pastę z zielonej glinki z wodą. Nie należy jednak używać zbyt dużo wody, bo inaczej konsystencja maści będzie zbyt rzadka. Gdy maść jest już gotowa, należy zaaplikować ją na obszary objęte chorobą. Najlepiej stosować na noc, pozwalając jej wyschnąć. Rano, zmyć ciepłą wodą z odrobiną naturalnego mydła.
Zapobiegaj żylakom – ćwicząc nawet w biurze?
- Unoś jednocześnie pięty obu stóp, nie odrywając palców od podłoża.
- Unoś pięty stóp na zmianę, raz lewą , raz prawą, wykonując uniesioną stopą lekkie krążenia
- Wyprostuj nogę w kolanie, na zmianę raz lewą , raz prawą
- Roluj jakiś przedmiot stopą, wykonuj na zmianę lewą i prawą stopą
- Wstań, oprzyj się o oparcie krzesła i zginaj nogę w kolanie unosząc stopę do góry, dłonią przytrzymaj 3 sek, raz jedną , raz drugą nogę
Przygotował: Pawro
Materiały źródłowe: Kro do zdrowia; Rehabilitacja Łódź
